بررسی اثر دما و فشار بر عملکرد هیدرولیکی لوله های قطره چکان دار رایج در بازار

ارزیابی عملکردهیدرولیکی قطره¬چکان¬ها به عنوان مهم¬ترین بخش سیستم آبیاری قطره¬ای، به منظور داشتن یک سیستم آبیاری کارآمد بسیار مهم و ضروری است. بدین منظور در این تحقیق، 8 نوع لوله قطره چکان¬دار، 6 مدل از نوع غیر تنظیم کننده فشار و 2 مدل از نوع تنظیم کننده فشار بر مدل فیزیکی آبیاری قطره¬ای موجود در آزمایشگاه آب دانشگاه کردستان، مورد آزمون قرار گرفت. آزمایشات در 4 دمای مختلف آب شامل 13، 23، 33 و 43 درجه سانتی گراد با فشارهای متفاوت در محدوده صفر تا 2/1 برابر فشار حداکثر، بر قطره چکان ها بررسی شد. آزمایش¬ها بر اساس استاندارد iso 9261 و استاندارد irisi 6775 موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران انجام شد. ابتدا آزمایش¬ها در دمای استاندارد 23 درجه¬ سانتی¬گراد انجام شد تا معیارهای ارزیابی کیفی قطره¬چکان¬ها شامل ضریب تغییرات ساخت (cv)، درصد خطای اندازه گیری دبی (q_d)، یکنواختی پخش (eu)، ضریب یکنواختی (uc) و ضریب تغییرات دبی (q_var) در کلیه لوله های قطره¬چکان دار به دست آید. سپس جهت بررسی رابطه دبی – فشار و رابطه دبی – درجه حرارت، آزمایش ها در سایر دماها با فشارهای متفاوت ادامه یافت. نتایج نشان داد که : 1- به لحاظ ضریب تغییرات ساخت، تمامی لوله¬های قطره چکان¬دار مورد آزمایش به غیر از مدل¬های b2 ، b3 و c4 در تمامی دماها و فشارهای مورد آزمایش در بالاترین درجه کیفیت برخوردارند و به طور کلی از لحاظ این شاخص مطلوب ارزیابی می¬شوند. 2- براساس درصد خطای اندازه¬گیری دبی، از 8 لوله قطره¬چکان¬دارمورد آزمایش، 4 مدل(a,b3,c2,c3) در درجه خوب، 2 مدل (b2 ,c 4 ) در درجه قابل قبول و لوله¬قطره¬چکان¬دار b1 در درجه متوسط و لوله قطره¬چکان¬دار c1 در درجه غیر قابل قبول قرار داشتند. همچنین ملاحظه می¬شود که در نمونه های b1 ، b2وc4 ، میزان دبی اندازه¬گیری شده بیشتر از میزان دبی اسمی ذکر شده توسط کارخانه سازنده می¬باشد. به عبارت دیگر وضعیت لوله¬های قطره¬چکاندار مورد آزمایش از لحاظ شاخص درصد خطای اندازه¬گیری دبی، مطلوب ارزیابی می شود. 3- میزان یکنواختی پخش تمامی لوله¬های قطره¬چکان¬دار مورد آزمایش به غیر از مدل¬های b2 و b3 در تمامی فشارها و یا دماهای مورد آزمایش در طبقه عالی و یا خوب قرار دارد و لذا وضعیت لوله¬های قطره¬چکان¬دار اعم از خود تنظیم و غیر خود تنظیم از لحاظ شاخص مذکور رضایت¬بخش است.4- در همه¬ی لوله¬های قطره¬چکان¬دار، مقدار ضریب یکنواختی کریستیان سن بیش از 70 درصد بود واین نشان می¬دهد که دبی آنها از توزیع نرمال پیروی می¬کند. 5- میزان ضریب تغییرات دبی در لوله¬های قطره¬چکان¬دار، در محدوده 7/7 تا 2/37 درصد می¬باشد که دو مدل در درجه خوب، 4 مدل قابل قبول و 2 مدل غیر قابل قبول است. به عبارتی وضعیت لوله¬های قطره¬چکان-دار از لحاظ ضریب تغییرات دبی در فشارها و دماهای مورد آزمایش رضایت بخش نبود. 6- به طور کلی از لحاظ شاخص¬های کیفیت تولید، کیفیت لوله¬های قطره¬چکان¬دار b1 ، b3 ، c2 و c3 مطلوب ارزیابی شده و نمونه¬های c2 و c3 که هر دو از نوع غیر خود تنظیم هستند در الویت قرار دارند. 7- براساس نتایج به دست آمده از رابطه دبی - فشار که برای انواع لوله¬های قطره¬چکان¬دار در دماهای (13، 23، 33 و43درجه سانتی¬گراد) به دست آمد ملاحظه می¬شود که در تمامی دماهای ذکر شده به جز دو لوله قطره¬چکان¬دار c1وc4 که به عنوان تنظیم کننده فشار و دارای درجه انعطاف¬پذیری خوب بودند مابقی لوله¬ها غیر تنظیم کننده فشار و از لحاظ انعطاف پذیری، در درجه انعطاف¬پذیری زیاد قرار داشتند. 8- براساس نتایج به دست آمده از رابطه دبی - درجه¬حرارت ملاحظه می¬شود که در تمامی لوله¬های قطره¬چکان¬دار غیر خود تنظیم اثر دما بر دبی معنی¬دار بوده است. در لوله¬های قطره¬چکان¬دار خود تنظیم، فقط در دمای 13 درجه سانتی¬گراد، میزان دبی با سایر دماها متفاوت است و اختلاف معنی-داری بین دبی¬ها در سایر دماها وجود ندارد. در لوله¬های قطره¬چکان¬دار غیر خود تنظیم عموما" با افزایش دما، دبی افزایش یافته است اما در لوله¬های قطره¬چکان¬دار تنظیم کننده ( به غیر از دمای 13درجه¬سانتی گراد)، در مدل c1 با افزایش دما دبی افزایش و در مدل 4 c با افزایش دما دبی کاهش یافته است.